چکیده این مقاله: در این آموزش به نحوه استعلام چک صیادی میپردازیم. قابلیت استعلام چک صیادی موجب میشود تا گیرنده چک بتواند قبل از پذیرش چک، وضعیت اعتبار صادر کننده نزد بانک مرکزی را بررسی نماید تا در صورت مناسب نبودن وضعیت اعتبار صادر کننده از پذیرش چک استنکاف نماید. در این آموزش به نحوه استعلام چک از طریق پیامک و سایت بانک مرکزی به صورت جداگانه خواهیم پرداخت. سپس به بررسی رنگ های اعلامی در نتیجه استعلام میپردازیم و در پایان نیز نگاهی می اندازیم به مزایای استفاده از چک صیادی در معاملات. فایده استفاده از این آموزش این است که به شیوه گام به گام بوده و طوری طراحی شده است تا کسانی که آشنایی چندانی با این سامانه ندارند به راحتی بتوانند صفر تا صد این پروسه را با موفقیت به انجام برسانند. در پایان نیز روش اخذ مشاوره حقوقی برای سوالات و مشکلات شما در مسیر استفاد از سامانه استعلام چک صیادی ارایه شده است.
آموزش نحوه استعلام چک صیادی
چک صیادی به موجب قانون جدید صدور چک (دانلود قانون صدور چک) برای اولین بار در ابتدای سال 1400 وارد چرخه اقتصادی کشور شد. کلمه «صیاد» به معنای سامانه «صدور یکپارچه چک» بوده و چک صیادی چکی است که با ضوابط این سامانه صادر شده باشد. این چک برای همیشه جایگزین چک های قدیمی شد و اغلب با کاغذی به رنگ پس زمینه بنفش منتشر میشود. مهمترین ویژگی چک صیادی داشتن یک شناسه یا کد 16 رقمی است که از آن برای استعلام وضعیت چک استفاده میشود.
ماده 6 قانون صدور چک مقرر کرده است که: «بانک ها مکلفند برای ارائه دسته چک به مشتریان خود، صرفا از طریق سامانه صدور یکپارچه چک (صیاد) نزد بانک مرکزی اقدام نمایند…» به همین دلیل بانک مرکزی با هدف کاهش جرایم ناشی از صدور چک (مثل صدور چک بلامحل، جعل چک، معتبر نبودن شخص صادر کننده و…) اقدام به راه اندازی چنین سامانه ای در سال 1396 مینماید ولی ثبت چک در سامانه صیاد از سال 1400 شروع شد. با اجرای قانون جدید، صدور دسته چک های صیادی از اختیار بانک ها خارج شده و زیر نظر بانک مرکزی انجام میشود. در همه چکهای صیادی یک کد 16 رقمی وجود دارد که به عنوان «شناسه صیادی چک» شناخته میشود. مطابق آمارهای رسمی بانک مرکزی، در فاصله سالهای 1400 الی 1401 آمار وصول چک از 91 درصد به 93 درصد افزایش یافته و این به معنای تاثیر رواج چک های صیادی در معاملات روزمره است.
در این مقاله به این موضوع خواهیم پرداخت که چگونه میتوانیم از مهمترین ویژگی چک صیادی، یعنی قابلیت استعلام وضعیت صادر کننده استفاده کنیم.
این ویدیو با کیفیت HD (720 p) تهیه شده است. در صورتیکه با کیفیت پایین پخش میشود، اتصال اینترنت خود را بررسی کنید.
برای سهولت در مشاهده و دسترسی به ابلاغیه ها پیشنهاد میکنیم تا اپلیکیشن وکیلنیک را نصب کرده و از بخش «خدمات قضایی و ثبتی» گزینه «سامانه ابلاغ الکترونیکی» را انتخاب نمایید تا برای همیشه، به صورت مستقیم به سامانه استعلام بانک مرکزی متصل شوید.
استعلام چک صیادی با پیامک:
شما میتوانید وضعیت صادرکننده چک صیادی را بدون نیاز به نصب اپلیکیشن یا ورود به سایت خاصی و حتی بدون نیاز به دسترسی به اینترنت، استعلام کنید. چگونه؟ با استفاده از استعلام پیامکی!
در این روش کافیست شماره 16 رقمی نوشته شده بر روی چک صیادی را به سرشماره 4040701701 ارسال نمایید.
برای استفاده از این روش لازم است تا چند نکته را مد نظر قرار دهید:
الف) دقت داشته باشید که فقط شناسه صیادی چک را وارد کرده و از درج کارکترهایی مثل نقطه، ویرگول، خط فاصله و … خودداری نمایید.
ب) هزینه استفاده از سامانه استعلام پیامکی چک صیادی 350 تومان میباشد.
ج) شما میتوانید با هر خط تلفن همراه روزانه چهار استعلام انجام دهید.
د) قبل از دریافت نتیجه استعلام، اقدام به انجام استعلام جدید نکنید. زیرا در این حالت فقط نتیجه آخرین استعلام برای شما ارسال خواهد شد.
هـ) در حساب های مشترک، نتیجه ای که برای شما ارسال میشود مربوط است به شریکی که بیشترین چک برگشتی را داشته باشد.
روش انجام استعلام به شرح زیر است:
شما باید شناسه 16 رقمی صیادی را بعد از *1*1* وارد کرده و به شماره 4040701701 ارسال نمایید. نمونه صحیح استعلام پیامکی در تصویر بالا نمایش داده شده است. دقت داشته باشید که پس از درج شناسه صیادی 16 رقمی نیازی به کارکتر مربع (#) نیست.
در پاسخ بانک مرکزی، نام صاحب حساب و وضعیت اعتبار وی با اعلام یک رنگ برای شما توضیح داده میشود. برای آشنایی با معنای رنگ های اعلامی (سفید، زرد، نارنجی، قهوه ای و قرمز) به بخش «معنای رنگ های استعلام وضعیت چک صیادی» در بخش انتهایی این آموزش مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید: آموزش مشاهده ابلاغیه دادگاه
استعلام چک صیادی از طریق سایت بانک مرکزی:
برای شروع فرآیند استعلام لازم است تا به صفحه استعلام چک صیادی در سایت بانک مرکزی مراجعه کنید.
در این صفحه به شما نمایش داده شده است که شناسه صیادی در کجای چک درج شده است. (شماره 1)
این شماره 16 رقمی که بر روی برگه چک شما درج شده را در کادر مشخص شده وارد نمایید. (شماره 2). سپس با توجه به تصویر نمایش داده شده در زیر کادر، معادله ریاضی درون تصویر را حل کرده (شماره 3) و حاصل جمع را در کادر مورد نظر وارد کنید (شماره 4).
در صورتیکه تصویر امنیتی برای شما نمایش داده نمیشود میتوانید با انتخاب گزینه بارگزاری مجدد (شماره 5) تصویر را مجددا بارگزاری نمایید.
پس از وارد کردن مشخصات فوق، گزینه «استعلام چک صیادی» را انتخاب نمایید.
در صورتیکه اطلاعات خواسته شده را درست وارد کرده باشید، متن مشابه کادر فوق برای شما ظاهر خواهد شد که در آن شناسه صیادی چک، نام صادر کننده (صاحب حساب) و وضعیت رنگی آن برای شما نمایش داده خواهد شد.
در ادامه به بررسی معنای رنگ های مرتبط با وضعیت چک صیادی خواهیم پرداخت:
معنای رنگ های استعلام وضعیت چک صیادی:
بانک مرکزی برای اعلام وضعیت چک های صیادی 5 رنگ را در نظر گرفته است. در ادامه به معنا و تفسیر هر کدام از این رنگ ها میپردازیم:
سفید: صادرکننده چک فاقد هرگونه سابقه چک برگشتی بوده یا درصورت وجود سابقه، تمامی موارد رفع سوء اثر شده است.
زرد: صادرکننده چک دارای یک فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ 100 میلیون ریال تعهد برگشتی است.
نارنجی: صادرکننده چک دارای دو الی چهار فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ 400 میلیون ریال تعهد برگشتی است.
قهوه ای: صادرکننده چک دارای پنج تا ده فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ 1 میلیارد ریال تعهد برگشتی است.
قرمز: صادرکننده چک دارای بیش از ده فقره چک برگشتی یا بیش از مبلغ 1 میلیارد ریال تعهد برگشتی است.
بیشتر بخوانید: تعرفه دفاتر خدمات الکترونیک قضایی در سال 1403
مزایای استفاده از چک صیادی:
ویژگی ها و مزایای مختلفی که در چک صیادی ارایه شده است باعث شده تا مورد استقبال مردم قرار گرفته و اساسا «چک» به عنوان یک وسیله پرداخت، مجددا اعتبار از دست رفته خود را به دست بیاورد. از جمله مزایای چک صیادی در مقایسه با چک های قدیمی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
الف) رنگ خاص: تمام چک های صیادی با رنگ پس زمینه بنفش و صورتی چاپ میشوند. این امر در مقایسه با چک های قدیمی که رنگ های متنوعی داشتند باعث میشود تا چک صیادی به سادگی و با یک نگاه برای مردم قابل شناسایی باشد.
ب) شناسه یکتا: بر روی هر برگ چک صیادی، یک شماره 16 رقمی درج شده است که شناسه یکتای آن چک محسوب میشود. این شناسه برای انجام استعلام اعتبار صادر کننده چک مورد استفاده قرار میگیرد.
ج) کیفیت کاغذ: در چک صیادی از نوعی کاغذ مقاوم تر از کاغذهای قدیمی استفاده شده است که مقاومت این چک ها را بیشتر کرده و باعث میشود دوام طولانی تری داشته باشند.
د) حذف شعب صادرکننده: چک های صیادی را بانک مرکزی چاپ و منشتر میکند. این موضوع باعث شده است تا از تبانی برخی اشخاص با مسولین شعبه های بانک ها برای گرفتن دسته چک جلوگیری شود.
هـ) ظاهر یکسان: تمام چک های صیادی با ظاهری مشابه چاپ میشوند و فقط لوگوی بانک های عامل در آنها متفاوت است. این موضوع باعث شده است تا تشخیص چک های صیادی متعلق به بانک های مختلف سخت نباشد.
و) تعیین سقف مبلغ: برای چک های صیادی سقف مبلغ تعیین شده و صادر کننده نمیتواند بالاتر از سقف تعیین شده اش مبلغی در چک بنویسد. این حد نصاب بر اساس اعتبار مالی شخص در نظام بانکی کشور تعیین میشود.
ز) حامل نبودن چک صیادی: چک صیادی را نمیتوان در وجه حامل صادر کرد. این مزیت باعث شده است تا در زمان صدور چک، گیرنده آن مشخص باشد. حامل نبودن چک باعث میشود تا در صورت گم شدن چک، یابنده نتواند مبلغ آن را وصول کند.
ح) سفید امضا نبودن: چک صیادی به هیچ وجه به صورت سفید امضا صادر نخواهد شد. به همین دلیل است که آمار سوء استفاده از چک در سال های اخیر کاهش یافته است.
مقایسه | چک های قدیمی | چک های صیادی |
|---|---|---|
قابلیت صدور اجراییه مستقیم | ندارد | دارد |
رنگ و اندازه متحدالشکل | ندارد | دارد |
قابلیت استعلام اعتبار صادر کننده | ندارد | دارد |
قابلیت صدور در وجه حامل | دارد | ندارد |
قابلیت صدور از سوی دیگران | دارد | ندارد |
اگر در زمان استفاده از سامانه های بانک ملی برای استعلام چک صیادی مشکلی داشتید یا پس از ورود به سامانه قادر به استفاده از امکانات آن نبودید، حتما در این خصوص با یک وکیل یا مشاور حقوقی مشورت نمایید. تیم مشاوره حقوقی وکیلنیک به صورت آنلاین میتوانند شما را در زمینه «اخذ استعلام چک صیادی» یاری دهند.
برای ارتباط با مشاوران وکیلنیک کافیست وارد صفحه مشاوره حقوقی شوید.
چک صیادی نوع جدیدی از چک محسوب میشه که در سال های اخیر به جای چک های قدیمی استفاده میشن. این چک ها تفاوت ها و مزیت های زیادی نسبت به چک های معمولی دارن
خیر. شما میتونید از طریق روش استعلام پیامکی بدون نیاز به اینترنت اقدام به اخذ استعلام کنید.
برای استعلام وضعیت اعتباری صادرکننده چک فقط کافیه شناسه 16 رقمی روی چک رو داشته باشید.
در نتیجه استعلام یک رنگ به شما نمایش داده میشه که این رنگ وضعیت اعتباری صادر کننده رو برای شما مشخص میکنه. برای اینکه بدونید معنی هر رنگ چیه به متن آموزش مراجعه کنید.
هر کسی میتونه در صورت دسترسی به اینترنت از طریق سایت بانک مرکزی و در صورت عدم دسترسی به اینترنت از طریق پیامک، این استعلام رو انجام بده.
خیر. بانک مرکزی فقط وضعیت اعتباری صادرکننده چک تا زمان استعلام رو بیان میکنه و این تصور که سفید بودن وضعیت به معنای پرداخت حتمی چک هست تصور اشتباهیه!
بانک مرکزی اعلام کرده که بیش از 4 استعلام پاسخ داده نمیشه و هزینه هر استعلام 350 تومان هست.
